Witaminy to związki potrzebne do prawidłowego przebiegu funkcji życiowych, których organizm nie potrafi sam wytworzyć i muszą być dostarczane w gotowej postaci, jako prowitaminy. Wchodzą w skład enzymów, jako ich niebiałkowa część. Witaminy dzieli się na rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K, F) oraz rozpuszczalne w wodzie (C, witaminy z grupy B).
Witamina A (akseroftol, retinol)- sprzyja normalnej przemianie materii i odgrywa istotną rolę w procesach widzenia. Witaminę A znajdziemy w wątrobie i tranie. W roślinach występuje w postaci karotenu (pomarańczowego barwnika). Jej niedobór może powodować zaburzenia widzenia. Jest też niezbędna do prawidłowej pracy naskórka.
 |
| Retinol (wiki) |
Witamina B1 (tiamina, aneuryna)- jest koenzymem istotnym w cyklu Krebsa. Znajdziemy ją w mleku, drożdżach i mięsie. Jest też syntezowana przez bakterie obecne w przewodzie pokarmowym człowieka. Jej niedobór powoduje chorobę beri-beri, która jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet karmiących piersią (mleko jest toksyczne dla dziecka).
Dobowe zapotrzebowanie: 1,5-2 mg
Witamina B2 (rybloflawina)- jest obecna w wątrobie, jajach kurzych, mleku, drożdżach, kaszy gryczanej, grochu, otrębach zbożowych, szpinaku, pomidorze i szczypiorku. Wchodzi w skład enzymów ściśle związanymi z oddychaniem komórkowym. Ryboflawina uważana jest za regulator poziomu cukru i azotu w organizmie. Poprawia przemianę materii i reguluje czynności naczyń włosowatych, skóry, wątroby, błon śluzowych i ośrodkowego układu nerwowego.
Dobowe zapotrzebowanie: 2-3 mg
Witamina PP (niacyna, nikotyamid)- to w dalszym ciągu witamina z grupy B. Znajdziemy ją w wątrobie i mięsie, orzeszkach ziemnych otrębach pszenicy i ryżu, warzywach, owocach i kaszy gryczanej. Niacyna reguluje procesy żołądka, poprawia pracę wątroby. Jest produkowana z odpadów przemysłu tytoniowego.
Dobowe zapotrzebowanie: 20-25 mg
Witamina B6 (pirydoksyna)- znajdziemy ją w drożdżach, ziarnach zbóż, bananach, kukurydzy i warzywach strączkowych. Reguluje działanie układu nerwowego. Niedobór wywołuje zmiany w szpiku i skórze.
Dobowe zapotrzebowanie: 2-3 mg
Witamina H (biotyna)- witamina z grupy B, która bierze udział w metabolizmie dwutlenku węgla. Jest obecna w drożdżach, grochu, bobie, cebuli, kalafiorze i grzybach. Niedobór tej witaminy, może doprowadzić do zapalenia skóry z łuszczeniem się (szczególnie u małych dzieci), wypryski, wypadanie włosów, objawy niedokrwienia i podwyższenie cholesterolu.
 |
| Wiki |
Witamina B11 (kwas foliowy)- jest obecna w drożdżach, wątrobie, mleku, pszenicy, ryżu, kukurydzy, bobie, fasoli, szpinaku, pomidorze. Łatwo ulega rozkładowi podczas obróbki cieplnej. Kwas foliowy bierze udział w syntezie podstawowych aminokwasów (metioniny, seryny, cysteiny i in.). Niedobór tej witaminy może powodować niedokrwistość.
 |
| Wiki |
Dobowe zapotrzebowanie: 0,3-0,4 mg
Witamina B12 (cyjanokobalamina)- wraz z kwasem foliowym jest niezbędna przy syntezie aminokwasów, leukocytów i erytrocytów. Znajdziemy ją głównie w wątrobie i mięsie. Jest stosowana do leczenia anemii złośliwej.
Dobowe zapotrzebowanie: 0,003-5 mg
Witamina C (kwas askorbinowy)- obecna w owocach dzikiej róży, rokitnika, orzechach włoskich, czarnej porzeczce, chrzanie, kapuście i ogórkach kiszonych. Zwiększa krzepliwość krwi, sprzyja regeneracji tkanek (pobudza tworzenie się kolagenu), uczestniczy w tworzeniu hormonów. Kwas askorbinowy jest trwały tylko w środowisku kwaśnym.
Dobowe zapotrzebowanie: 50-100 mg
Witamina P (rutyna)- działa synergicznie z witaminą C, zmniejszając kruchość naczyń krwionośnych. Znajdziemy ją w owocach dzikiej róży i rokitnika, niedojrzałych orzechach włoskich, owocach czarnej porzeczki i w wiśniach.
Witamina D (kalcyferol)- znajdziemy ją głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego i grzybach. Powstaje ze zgromadzonych w skórze pochodnych cholesterolu pod wpływem promieniowania słonecznego. Jest stosowana do leczenia ran, oparzeń, chorób skórnych.
Dobowe zapotrzebowanie: 0,01-0,02 mg
Witamina E (tokoferol)- znajdziemy w zielonych częściach roślin i w olejach, mleku, mięsie, jajach. Jest aktywnym przeciwutleniaczem. Stosuje się ją przy zaburzeniach miesiączkowania, zaniku mięśni, zapaleniach mięśniowych i skórnych. Niedobór wit. E może powodować rozdrażnienie, słabszą koncentrację, rogowacenie i wcześniejsze starzenie się skóry, gorsze gojenie się ran, bezpłodność, niedokrwistość.
 |
| Wiki |
Witamina F- to nienasycone kwasy tłuszczowe, występujące w olejach roślinnych.
Witamina K (filochinon)- bierze udział przy tworzeniu protrombiny i jest syntezowana przez bakterie obecne w jelitach. Oprócz tego znajdziemy ją w zielonych liściach kasztana, pokrzywy, lucerny, szpinaku, w kapuście i zielonych pomidorach. Sprzyja regeneracji tkanek i ma działanie przeciwbólowe. Rozkłada się pod wpływem promieniowania słonecznego.
Dobowe zapotrzebowanie: 0,05-1 mg
źródła:
1. wikipedia.pl
2. Krystyna Bonenberg, Rośliny użyteczne człowiekowi, Warszawa 1988
3. Marzena popielarska, Słownik biologiczny, Wyd. Zielona Sowa, Kraków 2003
4. P. Czikow, J. Łapitiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy,PWRiL, Warszawa 1988
Zobacz również:
Substancje czynne w roślinach
Super post. Wniosek jest taki, że trzeba jeść wszystko :) Aż nabrałam chęci na kilka witamin, wieczorem sobie skubnę ;)
OdpowiedzUsuńWniosek jest taki, że trzeba jeść kaszę gryczaną, bo ona ma prawie wszystkie witaminy :)
UsuńSzczerze mam dość czytania o witaminach, w szkole mi wystarczy zaznajamiania się z ich wszystkimi właściwościami, zastosowaniami, brakach i nadmiarach :)
OdpowiedzUsuńAle generalnie myślę, że post ciekawy dla tych, którzy nie zaznajamiają się z witaminami na zajęciach :D
Ten post pisałam bardziej z myślą o sobie niż czytelnikach, bo choć o witaminach dużo się uczyłam w liceum, teraz już mało co pamiętałam.
UsuńA że w necie zazwyczaj ludzie rozpisują się o nich w cały świat, chciałam zebrać całą wiedzę w pigułce, przyswajalnej przez większość.
Też lubię na blogu systematyzować informacje dla siebie - bo przecież to także moje miejsce (o czym czasami łatwo zapomnieć). Np. postępy w swoim czytelnictwie zamieszczam. Podczas pisania, przy okazji zapamiętuje się informacje, a przynajmniej ja tak mam :)
UsuńTeż najlepiej zapamiętuje informacje jeśli je zapiszę :)
Usuń